Deze tijd vraagt om visionair leiderschap: overleven is de enige prioriteit
Dit is misschien niet de managementstijl die op de lange termijn het sterkste bedrijf opbouwt, met diepgang door de hele organisatie, maar ik stel dat er momenten zijn waarop men zich, uit overlevingsdrang, op andere prioriteiten moet richten
De auto-industrie heeft nog nooit zoveel uitdagingen tegelijk voor haar kiezen gekregen als nu. Denk aan elektrificatie, de economische neergang, nieuwe toetreders, importheffingen en nog veel meer. En dat heeft zijn weerslag op de boardrooms. Dit jaar werden nieuwe CEO’s aangesteld bij Changan, GAC, Jaguar Land Rover, Nissan, Polestar, Porsche, Renault, Stellantis en Volvo.
Deze tijd vraagt om sterke leiders die niet alleen de koers van het bedrijf uitzetten, maar ook een sfeer creëren waarin de noodzakelijke veranderingen worden doorgevoerd en verankerd. Het zijn geen bestuurders, beheerders of procesmanagers, maar visionairs die de meest fundamentele, soms existentiële uitdagingen voor het bedrijf identificeren. Ze bepalen de noodzakelijke acties om die uitdagingen aan te pakken en bouwen een team van loyale luitenants om de strategie uit te voeren.
Liever snel dan goed
Daarbij vallen vaak slachtoffers, omdat consensus en tegenspraak onverenigbaar zijn met beslissende en snelle vooruitgang. Er zijn talloze voorbeelden van capabele topmanagers die bedrijven verlieten, want het is my way or the highway.
Snelheid is nu belangrijker dan een perfecte uitvoering.
Dit is misschien niet de managementstijl die op de lange termijn het sterkste bedrijf opbouwt, met diepgang door de hele organisatie. Maar in deze tijden gelden andere prioriteiten – overleven, bijvoorbeeld. Vooral op het niveau van autofabrikanten is er behoefte aan versnelling. Op meerdere fronten is er actie vereist. Dat vereist snelle coördinatie en uitvoering. Snelheid is nu belangrijker dan een perfecte uitvoering. De huidige snel veranderende omgeving betekent dat wat vorig jaar als ‘perfect’ werd beschouwd, dit jaar vaak al is ingehaald door de werkelijkheid.
Bedrijven moeten veranderen en tegelijk strategische belangen beschermen.
Eén ding verandert niet: de verwachtingen van aandeelhouders. Vaak gedreven door financiële rendementen, soms door familiebanden (zoals de families Ford, Agnelli en Porsche-Piëch) en soms door politieke overwegingen (zoals de regering van Nedersaksen in het geval van VW en diverse staatsinstellingen in China). Puur financiële investeerders zullen hun aandacht verleggen naar aantrekkelijkere sectoren zoals AI of defensie.
Raden van bestuur moeten daarop reageren. Strategische investeerders zullen hun belangen waarschijnlijk behouden en directe druk uitoefenen om ervoor te zorgen dat hun doelen worden bereikt – of dat nu het beschermen van een familie-erfenis is, of het waarborgen van een sterke lokale economie.
Het eindresultaat is hetzelfde: de druk op het topmanagement om snel verandering te realiseren is groot. Bedrijven moeten veranderen en tegelijkertijd strategische belangen beschermen. We gaan dan ook meer wisselingen aan de top van autofabrikanten zien.
De genoemde combinatie van factoren maakt dat bedrijven op zoek zullen gaan naar uitzonderlijke leiders. Het vergroot dat de kans om over tien jaar nog te bestaan. Dat er onderweg veel capabele mensen afvallen en dat ook de betreffende CEO’s dan alweer vertrokken zijn, is van ondergeschikt belang.
Piëch, Musk en Li
Tot slot wil ik een paar van de uitzonderlijke leiders die de auto-industrie heeft gekend uitlichten. Zou Volkswagen Group vandaag nog hebben bestaan zonder de koers die Ferdinand Piëch uitzette? Zouden BYD en Tesla zijn uitgegroeid tot directe rivalen van de grootste autofabrikanten ter wereld zonder de drijvende krachten Stella Li en Elon Musk (waarbij opgemerkt dat Stella Li niet daadwerkelijk de CEO van het bedrijf is)? Zou Stellantis hebben bestaan als Sergio Marchionne zijn vaardigheden niet had toegepast om FCA te creëren?
Gezien de huidige situatie van Stellantis zou je kunnen beweren dat Marchionne’s oordeel gebrekkig was, maar hij zette een sterke en positieve koers uit voordat hij vanwege gezondheidsproblemen moest aftreden. Dat brengt mij bij Carlos Tavares, zonder meer een sterke leider, die enigszins in de stijl van Piëch opereerde. Maar Tavares was te veel gericht op kosten en had onvoldoende oog voor de manier waarop het complexe productportfolio gedifferentieerd kon worden. Piëch wist dat wel te realiseren binnen de VW-groep, en dat maakte hem tot een uitzonderlijke leider.
Steve Young is directeur van het internationale onderzoeksbureau ICDP en combineert sinds dit jaar zijn expertise met praktijkervaring als Jaecoo- en Omoda-dealer. Zo verbindt hij strategisch inzicht met de realiteit van de dagelijkse dealerpraktijk.
Honderden bedrijven kregen de afgelopen jaren naheffingen opgelegd omdat ze gehandeld hebben met ‘missing traders’. Nu er steeds meer gaten in die strategie geschoten worden, heft de Belastingdienst opeens na omdat de vervoersdocumentatie niet aan de voorwaarden zou voldoen.
De Belastingdienst legt al grote hoeveelheden naheffingen op. Maar het gaat niet snel genoeg, dus is de Belastingdienst nu overgegaan op intimideren en bedreigen, om autobedrijven die importeren weg te houden van taxaties.
Ik vind het best brutaal dat als je er 100 miljoen verdiend hebt in 5 jaar, je nu met deze teksten komt. Wat heeft Tavares dan voor al dat geld gedaan?
Arjen de Jong
