Gisteren moet een van de absolute hoogtepunten zijn geweest in het leven van Michel Schaay. Zonder hem was Vitesse ten dode opgeschreven - het was alleen nog een kwestie van een faillissement. Maar door de rechterlijke uitspraak gisteren gloort er weer een sprankje licht aan het einde van de tunnel. Een ongekend huzarenstukje, zegt deze NEC-supporter.
Schaay groeide op in de autobranche. Zijn vader Johan startte in 1968 met Gami, wat zou uitgroeien tot de grootste automaterialenzaak in Arnhem. Dat Schaay zelf ook zou gaan ondernemen wist hij al op jonge leeftijd. In 1999 opende hij een zaak van waaruit hij onder meer navigatie-apparatuur verkocht. Schaay bleek al snel een handige ondernemer met een feilloos gevoel voor wat de markt zocht. Als zakenman is hij scherp en hij schuwt risico's niet - iets wat zijn vader soms tot lichte wanhoop dreef. Naast het ondernemerschap is hij ook vaak te vinden op Circuit Zandvoort.
Explosieve groei
In 2009 wordt hij echt serieus actief in de autobranche. Door de rest-bpm regeling groeit de export explosief. Schaay ziet er een grote kans in en richt het Voertuig Documentatie Centrum op. Samen met VDS en VWE vormt VDC al snel de voorhoede van de exportdienstverleners. Tussen de drie zal jarenlang veel spanning en wantrouwen heersen. Schaay zijn grote vrees is dat door een 'te soepele omgang' met de regels, de wet- en regelgeving steeds verder aangescherpt zal worden. Deels zal hij daar gelijk in krijgen, maar de export ondervindt er weinig hinder van.
Vier jaar later, bij de grote FIOD-invallen, zal blijken dat het waarschuwen van Michel Schaay niet voor niets was.
In 2015 organiseert Automotive samen met VDC het eerste Nationaal Exportcongres. Dat vindt plaats in het facilitair centrum van VDC op Vliegveld Weeze. VDC trekt daarin nadat Grensland (een bedrijf van Pon, Broekhuis en Multilease) zijn activiteiten op die plek heeft beëindigd. Op het event staan een aantal zaken centraal, waaronder de export tegen het btw-nultarief. Het grote waarschuwen voor btw-fraude staat centraal. Een van de bezoekers merkt na afloop op dat 'je van dit event geen zin krijgt om te exporteren'. Maar vier jaar later, bij de grote FIOD-invallen, zal blijken dat het waarschuwen niet voor niets was.
Spanning en stress
De spanning en stress eist wel zijn tol en als dan ook zijn moeder overlijdt, breekt voor Schaay privé een zware tijd aan waarin hij een burn-out te verwerken krijgt. Tijdens zijn herstel leert Schaay een groep ex-mariniers kennen die leiderschaps- en persoonlijkheidsreizen organiseren. Ergens hoog in Noorwegen hervindt Schaay tijdens zo'n reis de energie die hij nodig heeft om zijn bedrijf verder uit te bouwen. En tegelijkertijd richt hij ook een nieuw bedrijf op samen met een paar van de ex-mariniers: Special Operations Group (SOG), dat ook deze reizen en trainingen aan gaat bieden.
In de tussentijd staat hij zijn vader bij in de verkoop van Gami (een deal die wordt afgehandeld met een tweede columnist van BKAN.nl, namelijk Johan van der Hoeven). Met de pensionering van Johan is het tijd om de continuïteit goed te regelen. Leverancier LKQ koopt uiteindelijk het grossiersbedrijf. VDC ontwikkelt zich in deze tijd van een pure dienstverlener naar een dataleverancier die ook exportdiensten levert. Daarvoor werkt veel samen met A2sP, het bedrijf van Paul Lauret (zoon van Rolf).
Lotsbestemming
SOG blijft daarbij echt zijn kindje - hij lijkt zijn lotsbestemming gevonden te hebben in het helpen van andere mensen. Maar voor SOG echt tractie kan vinden breekt eerst corona uit en niet veel later verkoopt Schaay VDC, wat ook het einde betekent van SOG. Toch zullen de paar door hem georganiseerde tripjes naar Zwitserland (mede) zijn lot bepalen, want onder meer Alphabets directeur remarketing Michael Bernsen en Lauret zijn mee naar Zwitserland. Dat vormt het startpunt van intensieve relaties met grote gevolgen. Schaay weet Bernsen te overtuigen naar VDC over te stappen en die doet dat in 2019; hij wordt algemeen directeur en aandeelhouder. Binnen no-time weet hij het bedrijf verder te professionaliseren, waardoor het voor grote partijen een steeds interessantere dienstverlener wordt. In januari 2020 overlijdt Bernsen plotseling.
Als hij deze Houdini-act tot een goed einde brengt, dan zal hij voor eeuwig voortleven als een Vitesse-legende.
Schaay worstelt dan met de vraag: hoe nu verder? Hij heeft weliswaar een sterke operationele directie aangesteld, maar een type als Bernsen is nodig om het bedrijf naar een next level te krijgen. Langzaam maar zeker weet Schaay het zeker: VDC moet samengaan met een partij met internationale ambities. Lauret heeft er wel oren naar, want door een fusie kan A2SP eindelijk echt doorbreken. VDC levert de benodigde slagkracht. De onderhandelingen tussen Schaay en Lauret, die na enkele miskleunen extra voorzichtig is geworden, verlopen stroef. Uiteindelijk slaagt de deal in de herfst van 2021, maar Schaay is gebroken. Niet veel later verkoopt hij zijn minderheidsbelang in het nieuw opgerichte Vinacles aan Lauret en stapt hij uit de automotive.
De verkoop van VDC biedt Schaay de financiële ruimte om zijn leven in te richten zoals hij wil. Hij koopt een appartement op Ibiza, doet wat investeringen links en rechts. Maar echte voldoening geeft het niet, vertelt hij mij tijdens Vitesse - NEC in januari 2023, waar Schaay een grote eigen skybox heeft met daarin veel Arnhemse ondernemers, maar ook nog wat relaties uit de automotive, zoals Vinacles.
Als Vitesse in de zomer van 2024 wankelt is dat het sein voor Schaay om Vitesse de helpende hand toe te steken. Al eerder had hij diensten verleend aan de Arnhemse club, maar nu werd het heel serieus. Dankzij vijf miljoen aan garantstellingen van hem en twee andere regionale ondernemers kon Vitesse door. Schaay is vermogend, maar niet zo vermogend dat hij zomaar miljoenen kan doneren aan een zieltogende voetbalclub.
Sterkhouders
Als de chaos in de loop van 2024 alleen maar groter wordt (wie daarover meer wil weten kan onze kersverse columnist Erik Henstra benaderen, hij was vorig jaar een tijdlang tezamen met twee door de Ondernemerskamer aangestelde commissarissen commissaris bij Vitesse) vatten Schaay en de andere 'Sterkhouders' het plan op om Vitesse te kopen. Dat kunnen ze niet alleen, dus wordt het eigen netwerk geactiveerd. En met succes, want uiteindelijk weten de Sterkhouders iedereen te overtuigen.
Maar dan lijkt het schip al gezonken. De KNVB heeft de licentie afgepakt en het kort geding daarover verliest Vitesse. Tegelijkertijd lopen er veel spelers weg, dalen de inkomsten en lopen veel kosten door.
Ieder normaal denkend mens had het opgegeven. Maar niet Michel Schaay. Er wordt een turbo-spoedappel aangevraagd en tot verrassing van velen oordeelde het Hof gisteren in het voordeel van Vitesse. Vitesse wankelt, maar het leeft nog. De daaropvolgende persconferentie is Schaay zijn absolute moment of fame.
Of Vitesse het redt, durft niemand te zeggen. Maar dat Schaay zijn lotsbestemming eindelijk gevonden heeft, zou weleens de redding van de club kunnen zijn. Schaay kennende zal hij er een prijs voor betalen, fysiek en vooral mentaal. Maar als hij deze Houdini-act tot een goed einde brengt, zal hij voor eeuwig voortleven als een Vitesse-legende.
Was getekend, een NEC-supporter.
Iedereen die Michel Schaay de afgelopen jaren ontmoette kreeg één video te zien. Wie wil weten hoe hij denkt, leeft en handelt moet onderstaande video bekijken.
Hoofdredacteur Bart Kuijpers is sinds 2008 actief als Automotive-journalist. Als naamgever van dit nieuwsplatform zal hij regelmatig zijn mening geven. Scherp en betrouwbaar. Rijdt een Tesla Model Y, het is niet anders.
Honderden bedrijven kregen de afgelopen jaren naheffingen opgelegd omdat ze gehandeld hebben met ‘missing traders’. Nu er steeds meer gaten in die strategie geschoten worden, heft de Belastingdienst opeens na omdat de vervoersdocumentatie niet aan de voorwaarden zou voldoen.
Dit is misschien niet de managementstijl die op de lange termijn het sterkste bedrijf opbouwt, met diepgang door de hele organisatie, maar ik stel dat er momenten zijn waarop men zich, uit overlevingsdrang, op andere prioriteiten moet richten
De Belastingdienst legt al grote hoeveelheden naheffingen op. Maar het gaat niet snel genoeg, dus is de Belastingdienst nu overgegaan op intimideren en bedreigen, om autobedrijven die importeren weg te houden van taxaties.
